Boekbespreking 'Lessen' geschreven door Ian McEwan

Boekbespreking ‘Lessen’ door Ian McEwan

Over de de auteur
Ian McEwan is een Britse schrijver en in 1948 geboren.
McEwan, zoon van legerofficier bracht een groot deel van zijn jeugd door op legerbases in Singapore, Duitsland en Libië. Eenmaal teruggekeerd in Engeland genoot McEwan zijn opleiding aan het prestigieuze Eton College en studeerde Engels aan de Universiteit van Sussex. Daarna werd hij de eerste masterstudent in de studierichting Creatief Schrijven, die aan de Universiteit van East Anglia was opgezet door beroemde schrijvers als Malcolm Bradbury en Angus Wilson.
Zijn romans raken aan verschillende thema’s, die hij verweeft met de plot. Atonement ('Boetekleed') belicht de levens van drie mensen die allen beïnvloed zijn door een inschattingsfout van een jong meisje, waardoor uiteindelijk hun levensloop dramatisch zal veranderen. McEwan confronteert de lezer met het dilemma tussen (vermeende) schuld en daarvoor moeten boeten.
Ook in de roman Saturday (2005) verkent McEwan de spelingen van het (noodlot). De hoofdpersoon is een hersenchirurg en binnen één etmaal zal zijn leven voor altijd veranderen. Als arts is hij gewend om de regie in handen te hebben, maar gaandeweg begint hij te begrijpen hoe het voelt, wanneer je in een situatie terechtkomt waarover je geen enkele controle hebt.
Angst is een belangrijk thema in zijn werk. Volgens Ian McEwan is de samenleving geobsedeerd door angst. De media gebruiken het als middel om de aandacht van het publiek te trekken, maar het leidt, volgens hem, tot onverschilligheid over het lot van slachtoffers van rampen en misdaad. Totdat, zoals bij de hoofdpersoon van Saturday, het eigen leven in gevaar komt.

'On Cecil Beach' uit 2007 analyseert de relatie tussen een man en een vrouw die worstelen met hun verbintenis die zij willen bezegelen door een huwelijk. McEwan focust op de huwelijksnacht van het paar en pelt de consequenties af van de verwachtingen die de maatschappij aan hen stelt. Het verhaal speelt zich af in een tijd waarin het huwelijk nog de meest geëigende en volwassen vorm van samenleving was.
Een ander belangrijk thema is de ratio. Waarom gedraagt zich een rationele persoon of maatschappij zich bij tijden zo irrationeel. Hij geeft als voorbeeld de Tweede Wereldoorlog, waarin de geallieerden in feite dezelfde wapens gebruikten als de Duitsers: grootscheepse bombardementen en zelfs atoombommen op Japan. Kun je Kwaad zonder kwaad vergelden? Volgens McEwan is dit onmogelijk.
Naarmate McEwan ouder werd, kreeg hij, naar eigen zeggen, steeds meer de behoefte te ontsnappen uit het duistere universum, waarin zijn personages bivakkeerden, alsof er geen buitenwereld bestond. "Ik heb de wereld steeds meer omhelsd."

In zijn persoonlijke leven ervoer McEwan episodes die nog vreemder waren dan hijzelf had kunnen verzinnen. Hij ontdekte in 2002 dat hij een broer had, die tijdens de Tweede Wereldoorlog door zijn moeder was afgestaan voor adoptie. Zijn broer is metselaar en heet David Sharp. Hij is zes jaar ouder dan Ian McEwan en werd geboren toen hun moeder getrouwd was met een andere man. Nadat haar eerste echtgenoot was gesneuveld in de oorlog hertrouwde McEwans moeder met haar minnaar, en Ian werd enkele jaren later geboren. Sharp heeft zelf ook een boek over zijn adoptie geschreven: Complete Surrender (Totale Overgave).
McEwan werd, in zekere zin, geconfronteerd met de fatwa die over Salman Rushdie was uitgesproken. Rushdie dook onder in een cottage van McEwan in de Cotswolds.
Libië kent hij van nabij, omdat hij er een deel van zijn jeugd heeft doorgebracht. Sinds 1960 is hij er niet meer geweest. Op televisie zag hij beelden van Moamar al-Quadhafi die een lange, warrige toespraak hield, naast de ruïne van een door de Amerikanen gebombardeerd gebouw. "Dat was mijn oude lagere school."
McEwan maakt deel uit van een illuster vriendengroepje, met beroemdheden als S.Rushdie, Richard Dawkins en wijlen Christopher Hitchens. "We raken allemaal aardig op de leeftijd dat mensen ziek (kunnen) worden. Het begint allemaal afschuwelijk eindig te voelen. Maar ook daarover kun je uitstekend praten of schrijven.

Over het boek ‘Lessen’
Als de wereld nog steeds te kampen heeft met de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog en het IJzeren Gordijn een feit is, wordt de 11-jarige Roland door zijn ouders ondergebracht op een Engelse kostschool. Ver weg van waar hij zijn idyllische jeugd doorbracht, trekt hij de aandacht van zijn pianolerares, Miriam Cornell. Jaren later, als zijn vrouw Alissa plotsklaps verdwenen is en hij met hun vier maanden oude zoontje achterblijft, gaat Roland niet alleen op zoek naar haar, maar ook naar het waarom van zijn rusteloze bestaan. Gemiste kansen, verloren liefdes, muziek, vrienden, familie, literatuur, seks en politiek, alles komt voorbij. Meesterschrijver Ian McEwan weet het leven van Roland moeiteloos te verweven met de grote gebeurtenissen uit onze recente geschiedenis: van de Suezcrisis naar de Cubacrisis en van de val van Muur tot de klimaatcrisis en de pandemie. Een tijdsgewricht dat dichtbij de auteur zelf ligt. Met Lessen heeft McEwan misschien wel zijn meest persoonlijke roman tot nu toe geschreven.

Boekbespreking

Beoordelingen en meningen:
- 7,5 te lang en te uitgeweid, maar toch na de 2^e keer er weer in begonnen te zijn, boeide het boek me. Een leven lang zo met 1 persoon mee te lopen in het boek. Complexe thema’s.
- 7 een dik boek. Ik heb het uit kunnen lezen. Met matig plezier en enige tegenzin. Teveel verhaallijnen, waardoor het m.i. geconstrueerd overkwam en afstand opriep. Hoofdpersoon had niet mijn sympathie.
- 4 een zielloos boek met een onverteerbare schrijfstijl. De helft (in omvang) was dragelijker geweest. Jammer, het thema is interessant maar je aandacht blijft er niet bij door de eindeloze uitweiding en humorloosheid.
- kan geen gefundeerd oordeel geven. Heb het boek niet uitgelezen – te uitgebreid en te dik.
- 6 Een boek wat bij mij veel weerstand opriep. Zeer veel verhaallijnen, brede uitleg over gebeurtenissen waardoor ik min of meer afhaakte.
- 6 Het verhaal heeft teveel uitweidingen en daardoor kon ik me niet verbinden met de hoofdpersoon. De titel ‘Lessen’ dekt niet de inhoud volgens mij. Ik verwachtte meer van dit boek en miste diepgang in personen en (levens)lessen en reflectie
- 6 Taai om te lezen vond ik. Stukjes boeiend maar ook delen niet