Boekbespreking Voor Joseph en zijn broer - Christa Anbeek

In de leesclub van Bewust Delft bespreken we eens in de 6 weken een boek. Deze keer: "Voor Joseph en zijn broer," van Christa Anbeek.

Inleiding over het boek

Gerard Lohuis (sociaal psychiatrisch verpleegkundige) recenseerde dit boek op de volgende wijze:

Christa heeft een familiegeschiedenis met vele suïcides.
Dit boek schreef zij voor haar kleinzoon(zonen). Lohuis beschrijft 4 verhaallijnen:

• De eerste verhaallijn is een zoektocht naar de zin van haar bestaan om aan het suïcidale virus te ontsnappen.
• Een tweede lijn is lesgeven. In een dialoogspel zoekt zij de relatie tussen persoonlijk opgedane ervaringen en de reflectie in het zoeken naar de betekenis ervan.
• De derde lijn betreft haar eigen persoonlijke ervaringen. De ommekeer in haar gedachtewereld kwam door de ontmoeting met De vreemdeling, haar eerste kleinzoon Joseph. Hannah Arendt beleeft zij als inspiratiebron; de kans om het nieuwe,  het onvermijdelijke en onverwachte in welke gedaante het ook tot je komt- te verwelkomen.
• De vierde lijn ziet Lohuis als een zoektocht naar betekenis.

Over Christa Anbeek

Zij werd geboren in 1961. Haar leven kenmerkt zich door het meemaken van vele suicides.

Ze studeerde theologie en is lang geestelijk verzorger geweest in een psychiatrisch ziekenhuis. Nu is zij universitair docent aan de school voor Humanistiek.

Schrijven is een noodzakelijke behoefte van haar,  maar ook in die zin dat ze graag wil dat anderen er iets aan zullen hebben..

Zij bestudeerde de psychiater/ schrijver Yalom, die stelt dat wij existentieel alleen zijn. Anbeek stelt de verbinding als zijnde van essentieel belang daartegenover, ook in de politiek. Afhankelijk en kwetsbaar durven zijn.

Toen haar vader, moeder en broer overleden heeft zij spontaan besloten: ' ik ga voor het leven’ en zij ging een zwangerschap aan. Zij noemt zichzelf meer overlever dan lever.

Lezend over haar leven en terugkijkend naar programma ’s waarin zij sprak op de televisie, vinden we haar zoektocht terug zowel in het christendom als in het boeddhisme.

Hiervan bleef haar bij dat het om inkeer gaat en niet om weglopen. Haar thema's zijn kwetsbaarheid, levenseinde en levenskunst.  

Bespreking door onze leesclub

We bespraken dit boek via een zoommeeting. Over het algemeen genomen waren we niet zo enthousiast over het boek. Wel ontstond er een goed gesprek.

Bij een aantal van ons wekte de term ‘De Vreemdeling’ als naam voor haar kleinkind irritatie op. Een ander vond dat juist wel weer wat hebben. Een enkeling vond het een zwaarmoedig boek. Haar zoektocht ervoeren wij als mooi; haar andere, nieuwe rol als oma komt er goed in naar voren.

De ondertitel: ‘Van overleven naar spelen en andere zaken van ultiem belang’ bespraken we ook. Wij merkten van haar eigen spel te weinig.

Het is een wat afstandelijk, beschouwelijk, enigszins wetenschappelijk boek, vonden we.

Ook bespraken we dat wij het jammer vonden dat zij de verbindingen in haar familiesysteem niet wat meer spiritueel uitdiepte.  

We hadden het over het verschil van verlieservaring bij een sterven en bij een zelfdoding.

Voor de nabestaanden komen bij suïcide vele, andere gevoelens naar voren.

Verder wisselden we wat met elkaar uit over contrastervaringen.

Noot:

Auteur Christa Anbeek omschrijft contrastervaringen als: "Ervaringen waarin de kwetsbaarheid van het leven zichtbaar wordt." Lees eventueel haar artikel op de website van de Universiteit voor Humanistiek, waarin dit wordt benoemd - en meer: https://www.uvh.nl/actueel/uitgelicht/ongelukkige-levenskunst