Boekbespreking ‘De overlevenden’ geschreven door Alex Schulman

Over de auteur
Alex Schulman (1976) is schrijver en journalist. Hij is de presentator van de populairste podcast in Zweden en schreef eerder vijf zeer succesvolle autobiografische boeken. ‘De overlevenden’ is zijn debuutroman. De vertaalrechten zijn na grote veilingen wereldwijd verkocht.

Over het boek
De grote literaire bestseller uit Zweden. Een weergaloos en intens verhaal over een disfunctionele familie en de gevolgen van een groot trauma uit het verleden. Het boek is niet autobiografisch, maar gebaseerd op ervaringen uit zijn eigen jeugd.

Drie broers keren terug naar het vakantiehuis bij het meer waar twintig jaar eerder een ongeluk heeft plaatsgevonden dat hun leven voor altijd heeft veranderd. Ze hebben de as van hun overleden moeder mee om uit te strooien. Dat het hun moeders wens was om niet naast het graf van hun vader uitgestrooid te worden, ontdekken ze pas de avond voor de crematie via een brief die de broers in haar appartement vinden.

Benjamin bestuurt de auto, Pierre zit naast hem en Nils zit op de achterbank. Het is een reis naar hun verleden, naar een tijd waarin ze als jongens door hun ouders volledig aan hun lot werden over gelaten. Nu zijn ze jongemannen, uit elkaar gegroeid, maar nog altijd verbonden door een gedeelde geschiedenis van strijd om de aandacht van hun vader, en om de onvoorspelbare liefde van hun moeder. Door haar dood raakt alles in een stroom versnelling en de spanning tussen de broers loopt op. Welke tragedie heeft zich destijds precies afgespeeld?

Bespreking
De lezers gaven allemaal een score tussen 8,5 en 6. We spraken over de kwetsbaarheid van kinderen die opgroeien bij ouders die niet in staat zijn om een emotioneel gezonde en stabiele thuissituatie te bieden. Eenmaal volwassen kost het veel moeite om je los te maken van je verleden en het anders te doen. Voor sommigen waren de gebeurtenissen herkenbaar uit eigen ervaringen via werk of privé. De schrijfstijl met twee verhaallijnen werden heel verschillend ervaren. Voor de een was dit verwarrend en voor de ander intrigerend. De vragen die ons ook bezig hielden: Wat is er gebeurd? en Wie was Molly?

Reacties tijdens de bespreking
Alle scores beleven gelijk voor en na de bespreking:
 

• 7 Het boek raakte me niet, ondanks het heftige thema. Twee keer moeten lezen, omdat ik het een verwarrende opbouw vond. Dat stoorde me, vind het gekunsteld. Ben benieuwd naar zijn biografie.
• 8 Uiteindelijk intrigerend eind. In begin afstandelijk verwarrend. Veel geweld tussen kinderen onderling. Totaal onverwacht en bevreemdend eind. Personen zeer invoelbaar beschreven. Mooi taalgebruik, beeldend.
• 8 Niets is wat het lijkt. Het verleden wordt door een ieder anders beleefd. Er hangt iets in de lucht en pas aan het einde weet je wat dat is.
• 7 Een heftig verhaal dat laat zien hoe kwetsbaar kinderen zijn en afhankelijk  ze zijn van hun opvoeders en hun voorbeeldgedrag. Sommige volwassenen komen uit een disfunctioneel gezin. Hoe voed je dan je eigen kinderen met liefde, structuur en harmonie op? Ik werd een beetje down als ik dit boek las. Het boek bleef me wel boeien, omdat je voelt dat er iets belangrijks is gebeurd en dat wil je weten.
• 7,5 Ik vond het intrigerend en soms ook een verwarrend boek. Lastig om de rode draad te volgen. Wel een boek waar je nieuwsgierig van werd. Er hing iets in de lucht aldoor, waardoor je bleef lezen.
• 8,5 Het boek intrigeerde mij enorm. Lang daarna hield mij nog bezig dat er helaas veel kinderen zijn die niet in een warm, fijn nest opgroeien.
• 6 Een verwarrend verhaal voor mij. Heel veel kon ik niet begrijpen (losse eindjes). Het raakte me wel hoe kinderen ieder op zijn eigen wijze hun weg hebben moeten zoeken, omdat vader en moeder niet communiceerden (herkenning).
• 8 Door de schrijfstijl (twee verhaallijnen) blijf je als lezer geboeid naar de afloop. Je weet dat er   20 jaar geleden iets is gebeurd, maar je kan er niet de vinger op leggen. Uiteindelijk kom je achter de traumatische gebeurtenis, en kan je bepaalde voorvallen een plaats geven. Geeft een inkijkje in de onderlinge verhouding tussen leden van een gezin in een beklemmende en uitzichtloze situatie.